جشنواره ملی مجازی "شهر های خلاق ایران"  26 تا 29 اردیبهشت ماه توسط انجمن های علمی دانشجویی گردشگری و شهرسازی دانشگاه گیلان و  با همکاری انجمن های علمی دانشگاه های کشور برگزار شد.

شهرهای خلاق در دنیا در بخش‌های:خوراک، صنایع دستی، هنرهای بومی، رسانه، فیلم، طراحی، ادبیات و موسیقی تقسیم بندی میشوند. از ایران عزیزمان  شهر رشت در بخش خوراک، اصفهان در بخش صنایع دستی، سنندج در بخش موسیقی و بندرعباس در بخش هنرهای بومی در این فهرست قرار دارند.

ثبت یک شهر در فهرست شهرهای خلاق باعث شناخته شدن در سطح جهانی و جذب سرمایه به آن شهر می شود. علاوه برآن شهرهای بسیاری هر ساله به جمع این شهرهای خلاق اضافه میشوند که باعث ایجاد یک شبکه بین شهرهای خلاق شده که ارتباط بیشتر این شهر ها را به همراه داشته و زمینه همکاری آنها در حوزه های مختلف را فراهم می کند.

بدین جهت جشنواره شهرهای خلاق ایران توسط جمعی از انجمن های علمی سراسر کشور به میزبانی شهر رشت به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی در چهار روز متوالی و با حضور اساتید، مسئولین و علاقه مندان به این حوزه در فضای مجازی برگزار گردید، بازخورد این جشنواره در سطح کشور بسیار مثبت بود و از طرف علاقه مندان با استقبال بسیاری روبرو گردید.

1 _ اولین نشست

اولین نشست از جشنواره شهرهای خلاق ایران در ساعت 18 و تاریخ 26 اردیبهشت سال 1400، توسط انجمن علمی گردشگری دانشگاه گیلان و با همکاری انجمن علمی شهرسازی دانشگاه گیلان، انجمن علمی مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، انجمن علمی مدیریت گردشگری و هتلداری دانشگاه شیراز، انجمن علمی مدیریت جهانگردی دانشگاه هنر اصفهان، انجمن علمی مدیریت گردشگری دانشگاه محقق اردبیلی، انجمن علمی مدیریت و گردشگری دانشگاه تبریز، انجمن علمی گردشگری دانشگاه کردستان و انجمن علمی صنایع دستی دانشگاه هرمزگان برگزار گردید.

سخنرانان این نشست، دکتر روشن بابائی همتی، دکتر فرزاد حاجی میرزایی و دکتر سید مختار هاشمی بودند و تمرکز اصلی این برنامه بر شهرهای خلاق رشت و سنندج بود. برنامه در ابتدا با معرفی سخنرانان و خوش آمدگویی به مهمانان توسط مجری (عضو انجمن علمی مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبائی) آغاز گردید.

در ابتدا دکتر حاجی میرزایی به ایده شکل گیری شهرهای خلاق در سال 1994 در کتابی تحت عنوان "شهر خلاق" اشاره نمودند. ایشان در ادامه به توضیح دلایل ایجاد شهرهای خلاق، اهداف توسعه پایدار، بیان اهداف شهرهای خلاق در زمینه های مختلف و اشتراک تجربیات آن ها با یکدیگر، معیار یونسکو برای انتخاب شهرهای خلاق و لزوم رسیدن به درک مشترک و مشارکت همه ذی نفعان برای رسیدن به توسعه پایدار پرداختند.

دکتر هاشمی به عنوان سخنران دوم نشست، نکاتی را درباره شهر خلاق سنندج در حوزه موسیقی بیان نمودند؛ ایشان به تبدیل سنندج به "پایتخت برگزاری جشن باستانی نوروز" در صورت عدم وجود ویروس کرونا و شرایط فعلی دنیا اشاره نمودند که نشان از برنامه های تدارک دیده شده توسط شهر سنندج برای برگزاری رویدادی مشترک میان ایران و سایر کشورهای همسایه می داد. در ادامه به بررسی جایگاه گردشگری استان کردستان، معرفی جاذبه های طبیعی، انسان ساخت و زیرساخت های استان کردستان، بیان نقاط قوت و ضعف کردستان و لزوم توجه به شهرسازی و بازسازی بافت های قدیمی پرداختند.

دکتر بابائی سومین سخنران نشست نیز به ظرفیت های شهر رشت به عنوان شهر خلاق خوراک اشاره نمودند که وجود بیش از ۲۵۰ مورد خوراکی مختلف سبب شد که در سال ۲۰۱۵، این شهر در فهرست شهرهای خلاق یونسکو ثبت شود. طبق سخنان دکتر بابائی وجود مدارس، هنرستان ها و آموزشگاه های آشپزی و استقاده از تجربیات کشورهای دیگر مانند ترکیه، برزیل و اسپانیا به ثبت این شهر کمک بسیاری نمودند. ایشان به فعالیت و تلاش انجمن علمی گردشگری دانشگاه گیلان در راستای شبکه سازی میان شهرهای خلاق و ارتباط بیشتر این شهرها با یکدیگر از طریق برگزاری این جشنواره اشاره نمودند و بر سودمند بودن این فعالیت برای تمامی شهرهای خلاق ایران تاکید کردند.

در ادامه برنامه حاضران نشست به تعامل و گفت‌وگو با سخنرانان پرداختند و ضمن پرسش و پاسخ، امکان همکاری میان مرکز خلاق شهر سنندج با دانشجویان و اساتید دانشگاه کردستان ایجاد گردید که از مزیت های متعالی این برنامه بود.

این نشست پس از حدود 2 ساعت و با سخنرانی و قدرانی مجری از حضور مهمانان به پایان رسید.

2 . دومین نشست 

دومین نشست از جشنواره شهرهای خلاق ایران در ساعت 18 در تاریخ 27 اردیبهشت سال 1400, توسط  انجمن علمی گردشگری دانشگاه گیلان، انجمن علمی شهرسازی دانشگاه گیلان ، انجمن علمی مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، انجمن علمی مدیریت گردشگری و هتلداری دانشگاه شیراز، ، انجمن علمی مدیریت جهانگردی دانشگاه هنر اصفهان، انجمن علمی مدیریت گردشگری دانشگاه محقق اردبیلی، انجمن علمی مدیریت و گردشگری دانشگاه تبریز ، انجمن علمی گردشگری انجمن علمی گردشگری دانشگاه کردستان، انجمن علمی صنایع دستی دانشگاه هرمزگان برگزار گردید.

سخنرانان این نشست دکتر روشن بابائی همتی، دکتر ندا ترابی فارسانی بودند و تمرکز اصلی این برنامه بر روی شهر خلاق خوراک و صنایع دستی رشت و اصفهان بود. برنامه در ابتدا با معرفی سخنرانان و خوش آمد گویی به مهمانان توسط مجری (انجمن علمی مدیریت گردشگری و هتلداری دانشگاه شیراز)  آغاز گردید.

در ابتدا دکتر روشن بابائی  در مورد سهر خلاق خوراک رشت و چرایی آن صحبت کردند و در ادامه درمورد  نسل های گردشگری از دید یونسکو توضیحاتی ذکر کردند.

دکتر بابائی  در ادامه فرمودند ایده شهرهای خلاق در ابتدا توسط ریچارد فلوریدا بکار برده شد.

 سپس درمورد نکاث مثبت ارتباطات بین شهرهای خلاق توضیحات جامعی ارائه دادند.

در ادامه  درمورد فلسفه ی شهر خلاق فرمودند: جذب ایده به همراه خلاقیت موجب عملیاتی کردن آن و به دنبال آن نوآوری بوجود خواهد آمد و در واقع شهرهای خلاق فضایی برای یادگیری و بکار گیری تمام حواس است.

موضوعات دیگری که در ادامه سخنرانی ایشان ذکر گردید از جمله متغیر های کلیدی شهر خلاق و ارکان های آن و حوزه های شهر خلاق، مباحت خوراک شناسی و شاخص های آن  و در انتها به بحث توسعه پایدار شهری و برند سازی و اشتغال زایی در این زمینه اشاره نمودند.

دکتر ندا ترابی فارسانی بعنوان دومین سخنران در این نشست در ابتدا نکاتی درمورد بحث گردشگری خلاق مطرح نمودند و سپس درمورد کارهایی که باید برای رونق گردشگری خلاق در شهر های خلاق ایران صورت گیرد،صحبت کردند. در ادامه صحبت های خانم دکتر ترابی موضوعاتی همچون صنایع دستی اصفهان و اهمیت هنرهای روبه فراموشی نکاتی را ذکر کردند ودر انتهای سخنان خود به خانه ی شیخ الاسلام اشاره کردندکه همچنان افرادی هستند برای حفظ هنر زری بافی  تلاش می کنند.

در ادامه برنامه حاضران نشست به تعامل و گفت‌وگو با سخنرانان پرداختند و ضمن پرسش و پاسخ، امکان همکاری میان مرکز خلاق شهر رشت با دانشجویان و اساتید دانشگاه شیراز ایجاد گردید که از مزیت های متعالی این برنامه بود.

این نشست پس از حدود 2 ساعت و با سخنرانی و قدرانی مجری از حضور مهمانان به پایان رسید.

3_ نشست سوم

سومین نشست از سلسله نشست های جشنواره ( شهرهای خلاق ایران)  در تاریخ 28 اردیبهشت 1400 به مدت دو ساعت تو سط انجمن علمی گردشگری دانشگاه گیلان و جمعی از انجمن علمی های سراسر کشور و با حضور اساتید، مهمانان و علاقه مندان به این حوزه برگزار گردید.

محوریت این نشست شهر خلاق رشت به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی و بندرعباس به عنوان شهر خلاق صنایع دستی و هنرهای بود.

سخنرانان این نشست ، دکتر روشن بابایی همتی ، عضو هیت علمی پژوهشکده گیلان شناسی و مدیر مرکز گردشگری خلاق ایران و سرکار خانم صدیقه طاهری ، کارشناس ارشد حفاظت آثار تاریخی و فرهنگی و پژوهشگر بودند.

برنامه در ابتدا با سخنرانی مجری محترم ( عضو انجمن علمی مدیریت گردشگری دانشگاه محقق اردبیلی ) آغاز گردید و به ماهیت و اهمیت این جشنواره در خصوص سبکه سازی شهرهای خلاق ایران اشاره گردید.

دکتر بابایی به عنوان نخستین سخنران از اهمیت شهرهای خلاق و همچنین تاریخچه آن به سخنرانی پرداختند ایشان در ادامه به صورت مفصل در خصوص انگیزه گردشگری و تمایل نسل جدید به گردشگری خلاق و اهمیت آن اشاره کردند.

در ادامه دکتر بابایی به موضوعات زیر اشاره نمودند :

۰ فصول مسافرتی

۰ مراحل عمده در برنامه ریزی گردشگری

۰ توسعه گردشگری 

۰ گونه شناسی گردشگری فرهنگی بر اساس مکان

۰ الگوی فرهنگی

۰ گردشگری خلاق و منابع طبیعی

و ...... موضوعات دیگر پرداختند ایشان در آخر نمونه هایی از تورهای اجرا شده در جهت گردشگری خلاق اشاره کردند

در ادامه خانم صدیقه طاهری به معرفی شهر بندرعباس به عنوان شهر خلاق ثبت شده به عنوان شهر خلاق صنایع بومی و هنرهای دستی پرداختند ایشان در ادامه از اهمیت شبکه سازی شهرهای خلاق به عنوان یکی از اهداف یونسکو از ثبت شهرها نیز اشاره کردند. ایشان از اهمیت توسعه فرهنگی و برآورده کردن نیازهای شهروندان بدون ایجاد اختلال در توانایی شهروندان آینده و در نتیجه رسیدن به توسعه پایدار به صورت تخصصی پرداختند.

 در ادامه نیز ایشان به به موضوعات زیر اشاره کردند :

۰ مرز های فرهنگی

۰ ظرفیت های فرهنگی

۰ مدیریت فرهنگی 

و... ایشان در آخر نیز به نمونه هایی از ظرفیت های گردشگری خلاق شهر بندرعباس اشاره کردند.

در پایان نیز مجری برنامه به خواندن سوالات مطرح شده از سخنرانان پرداخت و وبینار با پرسش و پاسخ شرکت کنندگان به پایان رسید.

4_ نشست چهارم

آخرین نشست از جشنواره شهرهای خلاق ایران در ساعت 18 و تاریخ 30 اردیبهشت سال 1400، توسط انجمن علمی گردشگری دانشگاه گیلان و با همکاری انجمن علمی شهرسازی دانشگاه گیلان، انجمن علمی مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، انجمن علمی مدیریت گردشگری و هتلداری دانشگاه شیراز، انجمن علمی مدیریت جهانگردی دانشگاه هنر اصفهان، انجمن علمی مدیریت گردشگری دانشگاه محقق اردبیلی، انجمن علمی مدیریت و گردشگری دانشگاه تبریز، انجمن علمی گردشگری دانشگاه کردستان و انجمن علمی صنایع دستی دانشگاه هرمزگان برگزار گردید.

سخنرانان این نشست: سمیه صمصام پور، دکتر روشن بابایی همتی ، دکتر سید صادق حسینی، خانم عزیز، دکتر ابوطالب قاسمی، دکتر علی اکبر سالاری پور و دکتر مهدی حسام بوده اند. مجری برنامه(عضو انجمن علمی گردشگری دانشگاه گیلان )  با معرفی سخنرانان و خوش آمدگویی به مهمانان برنامه را آغازکردند.

در ابتدا خانم صمصام پور (کارشناس مرکز خلاقیت فناوری و نوین منطقه شهرداری بندر عباس) به فعالیت این مرکز اشاره داشتند، برای مثال: بازار مجازی صنایع دستی بندرعباس ، پروژه در حال ساخت بازار بزرگ و دائم صنایع دستی بندرعباس، حمایت از دانشجویان مقطع دکترا با موضوع پایان نامه صنایع دستی و آیین های سنتی بندرعباس که در این مورد درحال امضای تفاهم نامه ها با دانشگاه ها هستند، درحال ساخت فضایی برای اجرای آیین های سنتی شهر بندرعباس، به اختصاص بودجه برای ساخت چهار مرکز آموزشی،، تولید و فروش صنایع دستی و وجود یک اتاق فکر با حضور صاحب نظران، هنرمندان و اندیشمندان اشاره کردند و درآخر به جشنواره مجازی که این مرکز در آن شکت کرده است.

دکتر روشن بابایی به عنوان دومین سخنران در اختتامیه این نشستؤ با توجه حضور مراکز خلاق در این جشنواره پیشنهاد ها و برنامه هایی برای آینده شهرهای لاق ارائه دادند، مانند: حمایت و تشویق دانشجویان و عضای هیئت علمی درجهت پروژه های پژهشی مرتبط، احرای همایش های علمی-پژوهشی داخلی و بین الملی، ایجاد ارتباط و همکاری مستمر با سازمان ها و موسسات دولتی و غیر دولتی، ارائه خدمات آموزش و تربیت پژوهشگران مورد نیاز دستگاه های دولتی وغیر دولتی و... .

در ادامه دکتر ابوطالب قاسمی از جنبه اجرایی شدن ایده های خلاقانه در گردشگری و از حیث جنب قانونی به موضوع پرداختند. با توجه به اینکه این ایده های خلاقانه برای برای اجرایی شدن نیازمند ضابطه هایی دارند و این ضابطه ها در چارچوب قوانین که دولت تعیین می کند اجرایی می شوند.

خانم عزیزی نیز به طور تخصصی در مورد قوانین و مقررات و اینکه ایده های نوین ممکنه نتونن جای خود را در حوزه قانون پیدا کنند، پرداختند. و هم چنین مشکلاتی ایده های در پیش روی دارند را شرح دادند مثل مقاومت کردن کسب و کارهای سنتی در برابر ایده ها نو، تغییر قوانین زمان بر است، ناهمانگی و قوانین بین دستگاه های اجرایی.

دکتر علی اکبر سالاری پور نیز به بحث برنامه ریزی شهری و شهرسازی و اینکه نظام شهرسازی چه نقشی در شهر های خلاق دارند پرداختند. اینکه آیا نظام برنامه ریزی شهری تسهیل کننده بخش حوزه خلاق است یا مانع  و چه فرصت هایی پیش روی شهرها قرار می دهند. علاوه بر این بر نحوه تعامل شهرسازان نظام برناممه ریزی با فعالان حوزه شهر خلاق و محققان اشاره کردند.

دکتر مهدی حسام به مفهوم شهر خلاق و گردشگردی خلاق پرداختند و به شاخص های خلاقیت  پرداختند. دکتر حسام همچنین اصول اولیه شهر های خلاق که انعصاف پذیری، ابتکار و تاب آوری است را شرح دادند. بحث  شبکه های خلاق که موضوع اصلی این نشست بوده توسط کتر حسام بررسی شد.

و در آخر دکتر سید صادق حسینی نیز به شهر خلاق و توانمندی های شهر های استان اردبیل در حوزه های مختلف گردشگری مثل میراث فرهنگ، طبیعی غذا و ... پرداختند و مسلما شهر های بیشتری  از ایران پتانسیل این را دارند که در حوزه های  مختلف به شبکه شهر های شهر خلاق بپیوندند.

نتیجه این جشنواره ایجاد شبکه ای از  شهرهای خلاق میان شهرهای خلاق ایران بود.

هچنین این جشنواره در سطح ملی به بررسی مشکلات، موقعیت‌ها و فرصت‌های پیش روی این شهرها پرداخت و از طرف اساتید و مهمانان راهکارهایی موثر نیز ارائه گردید.

در نهایت در این جشنواره تلاش بر آن شد تا ارتباط بین شهر های خلاق ایران  بیشتر شود تا سهمی در شناساندن این عنوان به تمام ایران و در چشم اندازه آینده در سطح جهان داشته باشیم.

به امید روزهای روشن برای گردشگری ایران عزیزمان.