این سخنرانی ساعت ده صبح روز شنبه 94/08/09 در تالار حکمت دانشگاه گیلان با عنوان جامعه شناسی نظری توسط معاونت فرهنگی دانشگاه گیلان و با کمک دفتر دانشگاهی انجمن جامعه شناسی در دانشگاه گیلان انجام شد.

دکتر تنهایی درسخنان خود با اشاره به نظریات مرتن به عنوان یکی از شاخص ترین افراد حوزة جامعه شناسی نظری به تفاوت جامعه شناسی نظری و نظریه های جامعه شناسی پرداخت. وی افزود: افرادی چون مرتن، لائر، هندل، بودن، استرواس، بوریکو، گورویچ، کالینز و بلومر به چگونگی ساختن نظریه از مشاهدات و مطالعات میدانی اشاره کرده اند. همچنین با توضیح تفاوت نقد شخصی و نقد علمی نظریه­ ها، به خرافه های علمی که ناشی از مکتبی دیدن مفاهیم جامعه شناسی است ، اشاره نمود. وی تفکیک مفاهیم مکتبی و فرا مکتبی را با اشاره به مفاهیم فرامکتبی دیالکتیک، نظم، تضاد، ساخت و کارکرد این مفاهیم را چند معنایی دانسته و از  دیدگاه نظریات مختلف تحلیل کرد.