کانون دانشجویی هنرهای تجسمی دانشگاه گیلان مقارن با اربعین حسینی آئین نقالی خوانی را روز یکشنبه مورخ 6 آبان ماه 97  در تالارحکمت دانشگاه گیلان برگزارکرد در این برنامه که با حضور جمعی از اساتید و دانشجویان دانشگاه گیلان برگزارشد حجت الاسلام و المسلمین دکتر بصیری مسئول نهاد رهبری دردانشگاه گیلان و استان، زیباکاظم پور دکترای پژوهش هنر و مدرس دانشگاه به سخنرانی پرداختند. مسئول دفتر نهاد نمایندگی رهبری دردانشگاه گیلان در بحث هنر برگرفته ازاسطوره ها با اشاره به اینکه در واقعه عاشورا حتی نوجوانان خاندان اهل بیت آماده جانفشانی بودند بیان کرد: حضرت زینب (س) و امام سجاد(ع) دو مبلغ مهمی بودند. آنان سعی نمودند از وقایع عاشورا معیارهای اخلاقی، آزادی، پایداری و دینداری که امام حسین(ع) قصد حفظ آن راداشت زنده بماند چرا که اگر این اتفاق نمی افتاد تمام رنجی که برده بودند نهفته می ماند. حجت الاسلام دکتر بصیری تصریح کرد: بنابراین افرادی که درعاشورا با سنین مختلف اسطوره آزادی؛ ارزشهای انسانی و مرگ در راه حقیقت بودند هنرمند محسوب می شوند. وی با اشاره به اینکه سخنان حضرت زینب در کاخ ابن زیاد استعاره، مبالغه و اغراق نیست اظهار داشت: طبق فرازهای موجود در کتب معتبر هیچ انسانی را درتاریخ نمی توان دیدکه اوج سختی ها وگرفتاری ها و غرور ناشی از پیروزی دشمن را حقیر بشمارد و بگوید:"ما رأیت الا جمیلا" ً آنچه مشاهده کردم همه زیبایی بود. مسئول دفتر نمایندگی نهادرهبری در استان تاکید کرد: در دفاع از ارزشهای متعالی باید اوج هنرمندی سیدالشهداء را در عاشورا تصور کرد مرشد محمد احدی در بحث پرده خوانی به کمرنگی اجرای تعزیه در ایران پرداخت و خطاب به دانشجویان گفت: شما اهل هنر هستید. درمحتوای تعزیه خوانی وپرده خوانی این میراث کهن ایران زمین نیز  سوارکاری، شمشیربازی، نقاشی،موسیقی، ادبیات، رنگهای مختلف ، مجسمه سازی و خطاطی وجود دارد. وی با اشاره به پرده تعزیه گفت: خورشید، ماه، زمین وآسمان پرده است. زندگی هرکس پرده است. هرکسی پشت پرده خود رامی داند و خدا افتخار این پرده نقاشی اینست که ۷۲مجلس داستان از سرزمین کربلا دارد. مرشداحدی خاطرنشان کرد:زمانی ۸سال میخ های پرده درمحله نظام تهران ماند و هر روز قبل از رسیدن نقال مردم منتظر بودند. بیش از ۱۴۰۰سال از عمرشیعه گذشته و در ایران ۴۰۰ و اندی سال می گذرد.در دوره ای از ایران اگر کسی علی می گفت زبانش را بیرون می کشیدند تا زمانیکه عده ای ازسربداران درکوه وتپه و روستاو شهر جمع شدند و پایه اسلام نهاده شد دکتر زیبا کاظم پور با اشاره به نقالی و نی نوازی درابن برنانه به دو وجه فرم و محتوای نماد پرداخت. دکترای پژوهش هنر طول عمر حفظ فرم یگانه نماد را به لحاظ ساختار چندین هزارساله عنوان کرد که به لحاظ تنوع از سوی کسانی که با فرم سروکار ندارند کمتر قابل شناسایی است. دکتر کاظم پور بابیان اینکه الیاده معتقدست که نماد همان زبان اسطوره است به تحلیل نمادهای علم های عاشورایی و نمود مبانی نظری چیستی نماد، ترکیب ۳تایی بعنوان عدد مقدس در جایگاه نمادپردازی ویژه و نماد براق پرداخت. عنوان : تحلیل نمادهای علم های عاشورایی و نمود آنها بر سایر هنرها نویسنده: زیبا کاظم پور.دکتری پژوهش هنر ، مدرس دانشگاه گیلان علم های عاشورایی از جمله نشانهایی است که مجموعه ای از نمادهای نوشتاری و تصویری را در بر میگیرد. علم به معنی شیئی است فلزی، که قدمت آن به عهد سلاطین صفوی میرسد، دارای تعدادی زبانه، و برخی نمادهای تصویری مانند طاووس، شیر ، بز و…. بوده و آن را با شالهای رنگی زینت می کنند که در پیشاپیش دسته ها به حرکت در می آورند. متن حاضر قصد دارد به بررسی و تحلیل نقوش نمادین علمهای عاشورایی و نمودهای آن درسایر آثار هنری بپردازد. براساس نتایج تحقیق ، علم های عاشورایی، شکل تطور یافته ای از نماد درخت زندگی است که با فرهنگ و باورها و عقاید شیعی ترکیب شده و نماد تداوم حیات نهضت قیام عاشورا و تفکر دینی مذهبی شیعیان است. در علم ها نمادهای شمایلی هنر کهن ایرانی رابطه هم نشینی با نشانه های نوشتاری مقدس مانند نام خدا و نام ائمه اطهار دارند. ترکیب های سه تایی مقدس در علم ها همراه با تیغه های مرکزی و یا نام های ائمه قابل شناسایی است. این نمادها در نقاشی های بقاع متبرکه و نیز در سایر هنر  ها مانند گرافیک معاصر ایران به عنوان نشانه های ارجاع دهنده به فرهنگ و مراسم عاشورا به کار رفته اند. مراسم سوگ عاشورا از دو جنبه قابل تامل است. مخاطب مراسم عاشورایی از مشاهده جنبه های حزن انگیز واقعه عاشورا ، کاتارسیس یا تزکیه درونی را تجربه می کند که از دیدگاه ارسطویی، این کاتارسیس معرفت زاست و ارزشمند است. ارسطو کاتارسیس را به عنوان فرایند درونی ، زیبا می داند. پس مراسم سوگ عاشورایی تجربه زیبایی شناختی درونی را برای مخاطب به همراه دارد. از طرفی واقعه عاشورا مبلغانی همچون حضرت زینب( ع) و امام زین العابدین (ع) داشته که علاوه بر بیان جنبه های حزن انگیز و مظلومیت امام و یارانش، به تبیین فلسفه قیام عاشورا با هدف جاودانه شدن پیام عاشورا پرداختند و به پیروانشان توصیه کردند، فلسفه قیام عاشورا را زنده نگه دارند. از این روست که شیعیان هر یک به زبانی سعی داشته اند ، تداوم حیات این نهضت را به شکل های گوناگون بیان کنند. تعزیه ، نقالی، موسیقی، فلزکاری و…. هریک به سبک یا روشی این بیان را هنرمندانه ارائه کرده اند. بیان هنری می تواند با کاربرد نشانه های مستقیم و روایی صورت گیرد یا به شکل نماد با مفاهیم پوشیده در پس حجاب شکل مطرح شود. بدین سبب شناسایی بیان نمادین مراسم سوگ عاشوراو هنرهای مرتبط با آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. نماد: نماد از دیرباز مورد توجه بشر قرار گرفته است و در حوزه های دین ، فلسفه، زبان ، هنر و ….نمود پیدا کرده است. میان نماد و نشانه تشابه های زیادی وجود دارد. ، نشانه رابطه دال و مدلول است که به انسان امکان شناسایی و طبقه بندی جهان را می دهد. پیرس نماد را یکی از انواع سه گانه و اصلی نشانه می داند. نماد ، نشانه ای است بدون ویژگی شمایلی یا بازنمایی که دارای مفاهیم قراردادی است. به نظر می رسد بهترین تفاوت نماد با نشانه، باورهای دینی و آیینی است که در پس آن نهفته است. مثال : نشانه درخت : گیاهی که ریشه در زمین دارد و سر به آسمان دارد.نماد درخت: نماد زندگی ، حیات ، ایستایی و رشد.درخت زندگی::تداوم حیات کهن الگوی درخت زندگی در هنر ایران، امری ناخودآگاه و میراث باستانی ذهن ایرانی است و درخت زندگی به عنوان نماد حیات، جاودانگی و سرچشمه ی زندگی، یک کهن الگو است که همراه بانمادهای وابسته به خودش که رد پای برخی از آنها در اسطوره به چشم می خورد همچنان بر آثار هنری حضور دارد.درخت بی تردید میتواند، رمز عالم شود.نمونه ستایش انگیزی از تجلی امر متعالی در درخت، در آثار هنری دیده می شود. در قرآن این مسئله به زیبایی مطرح شده است که گونه ای تمثیل است. سوره قصص آیه ۳۰: پس چون به آن آتش رسید، از جانب راست وادی ، در آن جایگاه مبارک، از آن درخت ندا آمدکه: ای موسی!منم من، خداوند ، پروردگار جهانیان.تیتوس بورکهارت معتقد است این آیه شهادت خداوند در روشنایی کوه طور به شکل بیشه مشتعل که ذات الهی بدان هیئت بر موسی تجلی کرد را نشان می دهد.( بورکهارت ،۱۳۸۱،۱۴۵) سوره نور : آیه۳۵ ،خدا نور آسمان و زمین است. مثل نور او چون چراغدانی است که در آن چراغی و آن  چراغ در شیشه است. آن شیشه گویی اختری درخشان است که از درخت خجسته زیتونی که نه شرقی و نه غربی است ، افروخته می شود.بنابراین آیات، امر قدسی( خداوند) به هیئت نور در مقام تمثیل بر درختی که در مکان مقدس قرار دارد،ظهور می یابد. خداوند نور است و ائمه معصوم، به قول هانری کربن، اشعه های پرتو ذات الهی هستند که در زمین حلول جسمانی یافته اند. پس می توان براین اساس، ظهور اسامی قدسی پروردگار و نام ائمه را بر علم ها مشاهده کرد. همانگونه که امر قدسی بر درخت ظهور می یافت، صورت تطور یافته این اصل بر علم های عاشورایی مشاهده می گردد.

تصاویر